مو، بافتي نازك و بسيار حساس است كه از تركيبات مختلفي از جمله آب، پروتئين، چربي و كراتين تشكيل شده است. بهطور طبيعي هر تار مو دو تا سه ماه پس از اتمام دوران رشد خود استراحت كرده و سپس با موهاي جديدي جايگزين ميشود.
روزانه 50 تا 80 تار مو به واسطه حمام، شانه زدن يا خواب ميريزد و هنگامي كه مقدار ريزش مو بيش از اين تعداد باشد، نگرانكننده است.
ريزش غیر طبیعی مو، اختلال محسوب شده و درمانهاي طبيعي تاكنون موفقترين و بيخطرترين راهكار براي درمان آن بهشمار ميآيد. تحقيقات نشان ميدهد، پيروي از الگوهاي غذايي سالم، استفاده از داروهاي گياهي مناسب بهطور كلي تغيير سبك زندگي اثر مستقيمي بر تقويت موها و كاهش ميزان ريزش مو دارد. طاسي نوع ديگري از ريزش مو است كه اگر چه بهرهمندي رژيمهاي غذايي يا مصرف ويتامينها بهطور صددرصد از ريزش مو پيشگيري نميكند ولي تأثير بسزايي در تقويت موها دارد. در حال حاضر علل زيادي براي ريزش مو كشف شده است كه با برطرف كردن آن ميتوان بموقع از كاهش ريزش موها پيشگيري كرد.
ژنتيك: انتقال ژن از والدين عمدهترين دليل ريزش مو است كه در هر سني ممكن است اتفاق بيفتد.
استرس: تنشهاي روحي يكي ديگر از عوامل تهديدكننده سلامت مو بهشمار ميآيد كه عوارض جدي و حتي طاسي به دنبال خواهد داشت.
بيماري: هر نوع اختلالي در بدن كه باعث تغيير رژيم غذايي شود يا مصرف برخي داروها باعث كاهش رشد موها يا ريزش آن ميشود. بنابراين توصيه ميشود چنانچه از بيماري خاصي رنج مي بريد يا داروي جديدي مصرف كرده و همزمان با آن دچار ريزش مو شدهايد، با پزشك خود مشورت كنيد.
تغييرات هورموني: افزايش يا كاهش ميزان برخي هورمونهاي زنانه پس از زايمان يكي ديگر از دلايل ريزش مو است اما اين عارضه قابل برگشت بوده و 6 تا 12 ماه پس از زايمان بهبود پيدا ميكند.
يائسگي: بر هم خوردن تعادل هورمونهاي زنانه پس از يائسگي نيز دليل شايعي براي نازك شدن تارهاي مو در زنان بهشمار آمده كه اغلب ناشي از كاهش ميزان هورمون استروژن است بنابراين لازم است در اين دوران با استفاده از درمانهاي طبيعي و رژيمهاي غذايي مناسب موها را تقويت كرد.
قرار گرفتن در معرض اشعه ايكس، مصرف داروهاي ضدسرطان، سوءتغذيه، آنفلوآنزا، تب و عفونت ريهها نيز از ديگر عواملي است كه باعث ريزش موها ميشود.
فرآوردههاي بهداشتي: شامپوها، نرمكنندهها، ژل سر و رنگكنندههاي مو حاوي 10 تا 20 نوع ماده شيميايي مصنوعي است كه اغلب به بافت مو آسيب زده و باعث ريزش آن ميشود. بر اين اساس لازم است تا حد ممكن از اين قبيل محصولات كمتر استفاده كرده و هنگام انتخاب آن علاوه بر مورد تأييد بودن وزارت بهداشت، انواع ساده و بيرنگ آن مورد استفاده قرار گيرد.
تأمين پروتئين: از آنجا كه موها از جنس پروتئين هستند، كمبود اين ماده غذايي باعث ريزش مو ميشود. استفاده بيشتر از منابع حيواني مانند گوشت و لبنيات در برنامه غذايي كمك زيادي به تقويت موها ميكند.
آهن: اين ماده معدني به گردش خون پوست سرعت بخشيده و سوخت لازم براي رشد موها را فراهم ميكند. جگر، زردآلو و كشمش غني از آهن است.
آب: حدود يك چهارم از هر تار مو را آب تشكيل داده است بنابراين براي حفظ طراوت و شادابي مو بايد حداقل چهار تا هشت ليوان آب نوشيد.
ويتامين آ: اين ماده مغذي خاصيت ارتجاعي مو را افزايش ميدهد زيرا چربي لازم براي فوليكول مو را فراهم كرده و به سلامت آن كمك ميكند. تخممرغ، كلمپيچ، كدو و هويج حاوي ويتامين آ فراوان است. از طرف ديگر ويتامين گروه ب، ويتامين اي و ويتامين ث، از ويتامينهايي هستند كه در غلات، دانهها، جگر، گوشت و جوانهها بيشتر يافت ميشود و با افزايش ميزان گردش خون در پوست سر، رشد موها را تقويت كرده و احتمال آسيب به آن را كاهش ميدهد.
كلسيم، سلنيوم و روي: كمبود اين قبيل موادمعدني در رژيم غذايي، رشد موها را كند كرده و مانع از تقويت و استحكام آن ميشود. لبنيات غني از كلسيم بوده و گوش، جگر، تخممرغ، ميگو، گوجهفرنگي و كدوحلوايي حاوي روي فراواني است.
ترك برخي عادات غلط: سيگار و استفاده بيش از اندازه از قند و شكر در رژيم غذايي عامل مهم ديگري است كه جريان خون پوست سر را كاهش داده و موجب ريزش موها ميشود. اين در حالي است كه استفاده بيشتر از ميوه و سبزيجات، پروتئين، حبوبات، برنج، گوجهفرنگي، گندم، سيبزميني و سيب مانع از آسيب موها ميشود. ورزش منظم نيز از فاكتورهاي مؤثر بر رشد مو است كه علاوه بر افزايش گردش خون كمك زيادي به كاهش استرس ميكند.
گياهان دارويي: سالهاست كه چندين گياه دارويي به تنهايي و يا در تركيب با مواد ديگر براي درمان كممويي يا ريزش مو مورد استفاده قرار ميگيرد.
تركيبات ژل مانند آلو ورا پس از قرار گرفتن روي پوست سر، آرامبخش پوست بوده و از آن در برابر عوامل زيانآور محافظت ميكند. اين گياه سطح PH پوست سر را تعديل بخشيده و باعث پاك شدن فوليكولهاي مو از هرگونه آلودگي ميشود.
مصرف روزانه چاي رزماري نيز باعث تحريك رشد مو شده و مانع از ريزش آن ميشود. تجربه ثابت كرده است، ماساژ دادن روزانه آب پياز روي پوست سر باعث تحريك ترشح فوليكول مو شده و رشد موها را سرعت ميبخشد. همچنين افزودن كمي حنا به نرمكننده باعث تقويت مو شده و از شكنندگي آن پيشگيري ميكند.
فلفل قرمز حاوي تركيباتي است كه ميزان گردش خون پوست را افزايش داده و نه تنها رشد مو را افزايش ميدهد بلكه تأثير بهسزايي در ترميم موهاي از دست رفته دارد.
چاي سبز و چاي گل «مريم گلي» نيز از نوشيدنيهايي است كه باعث ترميم فوليكول مو شده رشد موها را تسريع ميكند.
گزنه، زنجبيل، اسطوخودوس، گلرنگ، آويشن، علف ليمو، گياه باباآدم، گياه دماسب و پنج انگشت نيز از گياهان دارويي است كه علاوه بر ترميم فوليكولهاي مو باعث تحريك رشد موها شده و از ريزش آن پيشگيري ميكند.