تعطیلی پنجشنبه یا شنبه ؟ توقف در بدیهیات

عصرایران ؛ رضا غبیشاوی - بحث بر سر تعطیلی پنجشنبه یا شنبه ، بحث جدیدی بر سر بدیهیات است تا بدیهی دیگری به جمع بدیهیات قفل شده اضافه شود.
یکی از ویژگی های ایران امروزی، توقف در ایستگاه بدیهیات است و یکی از دلایل موج مهاجرت فعلی هم همین موضوع است.

همه آن چیزهایی که در دنیای مدرن و توسعه یافته امروز در صف مسائل حل شده قرار گرفته اند و دیگر اساسا "مسئله" نیستند اما همچنان در ایران امروزی بر سر آنها بحث و جدل می شود و در نهایت هم معمولا به نتیجه ای نمی رسند.

یکی از دلایل وضعیت کنونی ایران هم همین توقف در مسائل بدیهی است. به همین دلیل موضوعاتی در ایران به مسئله و مشکل، معضل و حتی بحران تبدیل می شوند که نه تنها ساده و بدیهی اند بلکه این وضعیت، برای بسیاری از مردم جهان، باعث شگفتی و غیرقابل باور است.

راه حل ها هم به سادگی در دسترس هستند. کافی است با چشم غیرمسلح نگاه کرد. البته به شرط خواستن و توانستن. بعضی وقت ها حل مسائل ساده هم خود توانایی ویژه ای می طلبد شاید توانایی بیشتر از حل مسائل سخت و پیچیده.

مسائل ساده و معمولی به چالش تبدیل می شوند و بعد از مدتی با اینکه همه، راه حل را می دانند اما حل نشده به کناری سپرده می شوند. مسائل، حل نمی شوند تلنبار می شوند. از قیمت بنزین تا لاستیک خودرو و از خودرو تا حجاب و از قیمت دلار تا تورم، همگی موضوعات بدیهی اند که در ایران به چالش تبدیل شده اند.

زمانی در کشور همسایه یعنی عربستان سعودی، رانندگی زنان ممنوع بود و این ممنوعیت (که قانون هم نداشت بلکه به دلیل مخالفت روحانیون تندرو بود) به معضلی در این کشور تبدیل شد. عربستان سعودی تنها کشور جهان بود که زنان حق نداشتند رانندگی کنند و همین داستان، این کشور را در جهان، انگشت نما کرده بود. علاوه بر این، کشورشان را درگیر مسائل مختلف از جمله مسائل امنیتی کرده بود. در نهایت در سال 2019 با صدور حکم پادشاه، رانندگی زنان آزاد اعلام شد و بعد از چند وقت، داستان تمام شد.

جدیدترین موضوع بدیهی در ایران که به چالش تبدیل شده بحث بر سر این است که تعطیلی هفتگی ایران پنجشنبه جمعه باشد یا جمعه شنبه؟

اگر در هر جای جهان و از هر فردی با هوش و معلومات متوسط سوال کنید جواب مشخص می شود. با این حال، این چالش، نشانه هایی از نوع جهان بینی و نگاه به دنیاست و اگر نه سال ها قبل باید تغییر صورت می گرفت و تمام. با این حال اشاره به چند نکته خالی از لطف نیست.

- اگر کشوری به دنبال روابط اداری - اقتصادی عادی ( و نه عالی) با کشورهای همسایه و جهان باشد قطعا تعطیلات هفتگی خود را با تعطیلات هفتگی منطقه و جهان، تطبیق می دهد یا نزدیک می کند. همانطور که برای فوتبال، از مقررات فیفا (فدراسیون جهانی فوتبال مستقر در زوریخ سوئیس) پیروی می کنیم و اندازه زمین، تعداد بازیکنان، مقررات و جزئیات را براساس موارد تصویب شده و اعلامی فیفا اجرا می کنیم در غیراین صورت می توانیم فوتبال را براساس قوانین و مقررات خودمان بازی کنیم اما فیفا عضویت ما را تعلیق می کند و دیگر خبری از مسابقات خارجی و بین المللی نیست. مسابقات داخلی هم مورد تایید فیفا و ای اف سی (فدارسیون فوتبال اسیا مستقر در کوالالامپور مالزی) نخواهد بود. خودمان با خودمان به شکلی که خودمان دوست داریم فوتبال بازی می کنیم.

- همه کشورهای همسایه ایران و منطقه (مثل همه جهان)، تعطیلات هفتگی جمعه شنبه (از جمله عربستان سعودی) یا شنبه یکشنبه (از جمله ترکیه و پاکستان و  جمهوری اذربایجان و امارات) دارند. پاکستان جمهوری اسلامی است و اکثریت مردم جمهوری آذربایجان هم شیعه هستند.

دیگر جمهوری اسلامی دنیا یعنی کشور موریتانی (شمال غربی افریقا) هم تعطیلات شنبه یکشنبه دارد. افغانستان هم تا قبل از سرنگونی جمهوری اسلامی، تعطیلات را از پنجشنبه جمعه به جمعه شنبه تغییر داد ولی با بازگشت طالبان (حکومت امارت اسلامی )، تعطیلات به یک روز در هفته (جمعه) کاهش یافت. با این حال همه کشورهای اسلامی جهان به جز ایران و افغانستان، تعطیلات هفتگی شان جمعه شنبه یا شنبه یکشنبه است. کره شمالی هم فقط یک روز تعطیل دارد و ان یکشنبه است.

ایران جزء خیلی معدود کشورهای جهان است که هفته آن، دو روز تعطیلی پایان هفته ندارد و تنها یک روز کاملا تعطیل (جمعه) است. در همه کشورهای جهان (به استثنای 4 یا 5 کشور) هر هفته، دو روز کاملا تعطیل (مثل جمعه) وجود دارد و نه مثل ایران که جمعه ها کاملا تعطیل است.

همزمان، ایران و افغانستان فعلی، تنها کشورهای جهان هستند که جمعه تنها تعطیلی هفتگی آنها هستند. در بالا نوشتم که در حکومت جمهوری اسلامی افغانستان هم تعطیلات به جمعه شنبه تغییر یافت اما حکومت امارت اسلامی آن را لغو کرد و به تعطیلی جمعه اکتفا شد. حکومت فعلی افغانستان (طالبان - امارت اسلامی) از سوی هیچ کشوری در جهان به رسمیت شناخته نمی شود.
وضعیت تعطیلات هفتگی ایران در جهان، عجیب و غریب است زیرا تقریبا کل جهان، جمعه شنبه هستند یا شنبه یکشنبه.

علاوه بر این، هیچ کشور جهان، پنجشنبه ها تعطیل نیست.

در نتیجه برخلاف اعتقاد عمومی، ایران کشور پرتعطیلاتی نیست چرا که کل جهان، هر هفته دو روز تعطیلی کامل / جمعه ای  دارند و ایران تنها یک روز تعطیلی.
یادم می آید در دهه 70، وقتی سریال جذاب آلمانی "دِرک"  (با آن دوبله محشر) از شبکه یک پخش می شد در انتهای برخی قسمت ها، وقتی کارگاه و معاونش، قاتل را پیدا می کردند و کارشان به پایان می رسید موقع خداحافظی، کارگاه دِرک از دستیارش "هِنری" می پرسید تعطیلات آخر هفته را کجا می روی؟ و هری هم جواب می داد که به فلان جا سفر می کند یا اصلا سفر نمی کند و در خانه می ماند. برای من کم سن آن زمان این سوال به وجود می آمد که اینها در یک روز تعطیلی جمعه چگونه فرصت سفر کردن می یابند تا اینکه بعدها متوجه شدم تعطیلات اروپا، یک روز نیست و  2 روز است آن هم نه جمعه بلکه شنبه و یکشنبه. اصولا برای دو روز تعطیلی برنامه سفر می ریختند.

وضعیت تعطیلات هفتگی در کشورهای جهان
ایران تنها کشور جهان است که تعطیلات هفتگی اش فقط جمعه است. افغانستان هم در حکومت قبلی (جمهوری اسلامی)، تعطیلات هفتگی اش به جمعه شنبه تغییر کرد اما  در حکومت فعلی (طالبان - امارت اسلامی)،‌ فقط جمعه  تعطیل هفتگی است. هیچ کشور جهان، پنجشنبه ها تعطیل نیست.

- جالب اینکه کشورهایی که نسبت به ایران با جهان روابط کمتری دارند (حجم و کیفیت و تنوع) دارند نیز تعطیلات جمعه شنبه یا شنبه یکشنبه دارند. مثل فلسطین، یمن و سوریه. عربستان سعودی هم در چند سال اخیر تعطیلات هفتگی خود را از پنجشنبه جمعه به جمعه شنبه منتقل کرد.

در امارات هم به تازگی تعطیلات از جمعه شنبه به شنبه یکشنبه تبدیل شد و علاوه بر این، جمعه روز نیمه کاری ( کار تا 12 ظهر) اعلام شد. در نتیجه هم اکنون امارات 2.5 روز تعطیل هفتگی دارد.

- آنانی که استدلال می کنند تعطیلی شنبه، تعطیلی یهودیان است پس ایران با اکثریت مسلمان شیعه نباید روز شنبه را مثل یهودیان تعطیل کند بیش از هر چیز، نشانه ای از وضعیت آگاهی خود و نگاهی که به دنیا دارد را نشان می دهند. جالب اینکه دور روز تعطیلی اسرائیل ( با اکثریت جمعیت یهودی) جمعه و شنبه است.

این استدلال همانقدر نادرست و خنده دار است که کسی از خرید دلار به هنگام سفر خارجی خودداری کند چون مخالف آمریکاست. 
همانطور که زبان انگلیسی هم اکنون به زبان جهان تبدیل شده و به مانند دیگر زبان ها، دیگر آنچنان محکم و قوی، با کشور انگلیس ارتباط ندارد و نمادی از مردم و کشور انگلیس نیست.

به همین دلیل در اتحادیه اروپا، با اینکه انگلیس دیگر عضو نیست و هیچ کدام از 27 کشور عضو هم زبان انگلیسی، زبان رسمی شان نیست اما همچنان انگلیسی یکی از 24 زبان رسمی این سازمان بین المللی است. در اتحادیه اروپا زبان یا زبان های رسمی همه کشورهای عضو، به صورت خودکار به زبان رسمی سازمان تبدیل می شود.

تعطیلات شنبه یکشنبه یا جمعه شنبه، به قرارداد جهانی تبدیل شده اند و ربطی به سکون یهودیان در شنبه ها و عبادت مسیحیان در یکشنبه ها ندارد. به همان دلیل که براساس قرارداد جهانی، یک ساعت 60 دقیقه است یک کیلوگرم 1000 گرم است، یک بشکه نفت ۱۵۸٫۹۸۷۳ لیتر و هر گالن بنزین هم 3.78 لیتر.  فارغ از اینکه این مقیاس ها از اساس چرا و چگونه به وجود آمده اند هم اکنون به شکل قراردادی،‌ تعیین و استفاده جهانی اند.

زمانی هم گوینده خبر صداوسیما، در روز نخست ژانویه (روز اول سال میلادی) اینگونه خبر را شروع کرد : "سال نو مسیحی"
در حالی که هم اکنون تقویم میلادی، دیگر مسیحی نیست و حتی یادآور مسیحیت و عیسی و مریم هم نیست بلکه سال و تقویم جهانی است و افرادی از همه ادیان و مذاهب و حتی بی دین، از این تقویم استفاده می کنند. 8 میلیارد انسان روی زمین با تقویم میلادی زندگی و کار خود را تنظیم می کنند.

نکته اینکه ایران تنها کشور جهان است که از تقویم میلادی در امور اداری خود استفاده نمی کند. همه کشورهای جهان در امور اداری خود از تقویم میلادی استفاده می کنند. عربستان سعودی هم تا قبل از این تنها از هجری قمری استفاده می کرد اما به تازگی میلادی را هم اضافه کردند و هم اکنون نامه ها، دو تاریخ دارند.
تعطیلی شنبه هم ربطی به یهودیت ندارد بلکه توافق منطقه ای و جهانی است.

علاوه بر این، یک یا دو روز تعطیلی در هفته  از جمله تعطیلی جمعه، موضوع و پدیده ایی جدید و معاصر است و هیچ ربطی به شریعت و قوانین اسلامی در 1400 سال قبل ندارد. برای چند هزار سال تا همین دوره معاصر، در همه کشورهای جهان اسلامی و غیراسلامی، مردم همه روزهای هفته کار می کردند. همانطور که در قرآن هم با اشاره به روز جمعه، تاکید شده به هنگام شنیدن صدای اذان نماز جمعه، کسب و کار را رها کنید و به سمت نماز بیایید. یعنی روز جمعه از صبح تا ظهر کسب و کار برقرار بوده و بعد از نماز ادامه می یافته است.

8 ساعت کار روزانه، کت و شلوار، موبایل، خودرو، رانندگی، شناسنامه و ثبت عقد و صدور سند عقد برای اثبات عقد، فوتبال، عینک، بورس، قانون، پارلمان، رسانه ، پول، سفته و چک، بانک ،‌شرکت، کارخانه و باشگاه ورزشی  همه اینها پدیده های نو، معاصر و غربی هستند. از همه آنها استفاده می کنیم و بهره می بریم و هیچ کدام هم نشانه غربی بودن یا مسیحی بودن ما نیست.

ضمن اینکه برای آنهایی که دغدغه ارتباط تعطیلی شنبه و یهودیت را دارند باید گفت اسلام تشبه به کفار را منع کرده و نه یهودیان. حضرت موسی پیامبر یکتاپرست و متولد مصر در خاورمیانه است و ربطی به غرب ندارد. چه اشکال دارد روزی را به یاد موسی پیامبر و هم نوا با هموطنان یهودی تعطیل کنیم؟ نکته اینکه ایران بعد از اسرائیل، بزرگترین جامعه یهودیان خاورمیانه را دارد.

- تغییر تعطیلات از پنجشنبه نیمه تعطیل -جمعه به جمعه شنبه یا شنبه یکشنبه، مربوط به کشورهایی است که تلاش می کنند با موانع برای افزایش ارتباطات با کشورهای همسایه و جهان را بردارند و قدرت رقابت پذیری اقتصاد خود را افزایش دهند.
برای کشوری که دغدغه های مشابه ندارد و همچنان درگیر FATF  و فیلتر اینترنت و ممنوعیت ورود خودرو و آیفون 14 و 15 است حتی اگر کل هفته هم تعطیل شود مانعی نیست. نفت را می فروشیم و پولش را کم و زیاد باهم خرج می کنیم و تمام.

بیشتر بخوانید:

مخالفت با تعطیلی شنبه با استدلال ارتباط با یهودی ها جنبه کج فهمی دارد/ ما عملا سه روز از دنیا عقب هستیم / این لج و لجبازی درست نیست

کمال خرازی ‌و کره شمالی؛ درگیری ما و بدیهیات

همه پرسی محلی ، راه حل اختلاف ساخت مسجد در پارک قیطریه

وزیر نفت یا وزیر ابهام بنزینی؟

آیت الله کاظم صدیقی ؛ زنده باد ابهام

10 نکته درباره اختلاس ۲ میلیون دلاری در بندر امام / چرا رسانه ها اختلاس را کشف نکردند؟ / روابط با کانادا را عادی کنید

10 ویژگی سخنگوی خوب برای قوه قضائیه

مواظب شهرک نشینان ایرانی باشید

وزیر ضعیف، استاندار نمی شود

تماشاخانه

پشت حصار پارک‌ها چه خبر است؟/ قطع درختان با رمز «زنده باد درخت»!؟ (فیلم)

زاکانی چقدر برای تهران مفید بوده‌است؟ وعده‌ها یا خیالبافی‌های یک شهردار! تهران دلخوش کدام یک است؟ (فیلم)

فیلم های دیگر